Kształtowanie świadomości fonologicznej u dzieci przedszkolnych i szkolnych.

  1. Jednym z istotnych zadań oddziaływania dydaktyczno – wychowawczego wobec dzieci
    w wieku przedszkolnym jest przygotowanie ich do opanowania umiejętności czytania i pisania.
  2. Istota procesów czytania i pisania wiąże się z przetwarzaniem sekwencyjnym
    i symultanicznym informacji tj. z kolejnym kodowaniem następujących po sobie elementów w porządku czasowym (np. głosek w słowie, słów w zdaniu, zdań w dłuższej wypowiedzi),
    a następnie z równoczesnym ujmowaniem ich jako całości wyższego rzędu(całego słowa, całego zdania, zestawu zdań, całego tekstu.
  3. Opanowanie umiejętności czytania i pisania stanowi kolejny etap rozwoju języka, oparty na tworzeniu trwałych skojarzeń między głoskami i odpowiadającymi im literami.
  4. Dzieci przygotowujące się do rozpoczęcia systematycznej nauki czytania i pisania muszą odkryć lub się dowiedzieć, że język mówiony składa się z wielu elementów, jakimi są artykułowane dźwięki, z których składają się sylaby tworzące słowa a także zdania złożone ze swoistych układów słów oraz teksty złożone ze zdań mówionych i pisanych.
  5. Aby dziecko mogło zrozumieć znaczenie alfabetu, musi złamać jego kod czyli osiągnąć świadomość fonologiczną.
  6. Słuch fonematyczny czyli zdolność różnicowania fonemów języka polskiego stanowi podstawę opanowania języka mówionego oraz świadomości fonologicznej, która jest uzmysłowieniem sobie fonologicznej struktury słów.
  7. Kształtowanie słuchu fonematycznego jest warunkiem koniecznym ale niewystarczającym dla opanowania umiejętności dekodowania czyli zamiany liter na głoski , dzięki nabyciu
    i utrwaleniu skojarzeń „głoska – litera” odpowiadających alfabetowi danego języka.

Na podstawie:

Pracy zbiorowej pod red. A. Maurer „Dźwięki mowy” – program kształtowania świadomości fonologicznej dla dzieci przedszkolnych i szkolnych”, wyd. Impuls 2002

Tekst Opracowała: p. J. Dąbecka